Soğuk Savaş Sonrası Dönemde İnsani Müdahale ve Kosova’nın Bağımsızlığı

Soğuk Savaş sonrası dönemde ağır insan hakları ihlallerini sonlandırmak amacıyla farklı uygulamalara sebep olan insani müdahale kavramı hızla popülerlik kazanmıştır. Gerçekleştirilen müdahalelerin meşru kabul edilebilmesi için büyük güçler ve uluslararası örgütler tarafından çalışmalar yapılmıştır. Gerçekleştirilen Somali, Ruanda, Bosna-Hersek, Kosova müdahaleleri oluşumu ile insani müdahalenin uygulanış biçimi bakımından farklılıklar gözlemlenmiştir. Uygulanan her insani müdahale harekâtı sonrasında insan haklarına uluslararası alanda vurgu yapılarak insan haklarının öneminden bahsedilmiştir. Kosova müdahalesi, insani müdahale kavramı açısından milat olmuştur. 2001 yılında hazırlanan Koruma Sorumluluğu doktrinin 2005 yılında revize edilerek içtihat halini almasıyla İnsani Müdahale kavramından Koruma Sorumluluğu kavramına geçilmiştir. Koruma Sorumluluğu kapsamında ilk müdahale Libya’ya yapılmıştır. Büyük güçlerin ve uluslararası örgütlerin yaşanan insanlık dramlarına yaklaşımları, sonuç itibariyle soğuk savaşın sona ermesinden günümüze kadar insan haklarının korunması hususunda gelinen nokta ele alınmıştır.
Sayın Yunus Tolgahan BUDAK’ın “Soğuk Savaş Sonrası Dönemde İnsani Müdahale ve Kosova’nın Bağımsızlığı” isimli hacimli eserini büyük bir keyif duyarak inceledim. Bir dönem Kosova da bulunmuş ve orada ki sorunları yerinde görüp incelemiş bir yazar olarak; oldukça detaylı, doyurucu, bilgi, belge ve delillere dayalı olarak yapılmış çok başarılı bir araştırma çalışması olduğunu gönül rahatlığı ile ifade edebilirim. Yapılan çalışmanın; birçok çarpıcı belge, fotoğraf ve görsellerle de desteklenmiş olması değerini daha da artırmaktadır. Yapılan bu değerli çalışma; geleceğimizin teminatı olan gençlerimiz başta olmak üzere; yazarlarımıza, çizerlerimize, araştırmacılarımıza ve tarihçilerimize kıymetli bir hediye olmasının yanı sıra 500 küsur yıllık Türk yurdu olan bu topraklara olan bir borcun ödenmesidir. (Türk’ün Karakterinin Deşifresi, Türk’ün Çuvalla İmtihanı, Hepsi Tesadüf mü?’ kitaplarının yazarı)
Hasip SARIGÖZ
Araştırmacı/Tarihçi Yazar